Rząd Irlandii przykłada wielką wagę do szeroko rozumianej polityki morskiej, co jest oczywiste w przypadku Irlandii jako kraju wyspiarskiego. Daje temu wyraz m.in. w rozbudowanej strukturze administracji morskiej oraz szczegółowych planach działania.
Irlandzka Administracja Morska ( Irish Maritime Administration- IMA) została utworzona w 2013 r. w celu zintegrowania planowania i świadczenia wszystkich usług morskich departamentu w ramach jednego biura krajowego. Ma to zasadnicze znaczenie dla dążenia do bardziej wydajnego i skutecznego świadczenia usług morskich. W skład IMA wchodzi kilka istotnych struktur. IMA rozwija sektor transportu morskiego, ułatwiając osiągnięcie międzynarodowych poziomów bezpieczeństwa oraz wzmacniając infrastrukturę niezbędną do zapewnienia zatrudnienia w sektorach żeglugi, rybołówstwa i rekreacji.
Do głównych zadań Irlandzkiej Straży Przybrzeżnej (Irish Coast Guard) należy koordynacja działań w irlandzkim regionie poszukiwawczo-ratowniczym, interweniowanie w razie wypadków morskich w celu zapobieżenia lub zminimalizowania szkód spowodowanych zanieczyszczeniem linii brzegowej, reagowanie na potrzeby statków potrzebujących pomocy, wdrażanie systemu Konwencji o gotowości, reagowaniu i współpracy w zakresie ropy naftowej w Irlandii.
Biuro Badań Morskich (Marine Survey Office-MSO) jest częścią Irlandzkiej Administracji Morskiej (IMA). MSO jest odpowiedzialne za wdrażanie wszystkich krajowych i międzynarodowych przepisów dotyczących bezpieczeństwa żeglugi i zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska morskiego ze źródeł znajdujących się na statkach.
Wydział ds. Polityki Bezpieczeństwa Morskiego (Maritime Safety Policy Division) jest odpowiedzialny za politykę bezpieczeństwa morskiego, w tym za środowisko morskie i zapobieganie zanieczyszczeniom, za program legislacyjny wspierający tę politykę oraz za współpracę z Radą ds. Badania Wypadków Morskich (MCIB).
Dział Usług Morskich (Maritime Services Division – MSD) wspiera realizację funkcji regulacyjnych i bezpieczeństwa morskiego, reagowania na sytuacje kryzysowe na morzu. W ramach tej roli pomaga i doradza Irlandzkiej Straży Przybrzeżnej i Urzędowi Badań Morskich oraz odpowiada za działalność Biura Morskiego ds. Handlu.
Współpracuje również z Commissioners of Irish Lights. MSD ma za zadanie wdrożenie rozwoju technologii informatycznych w całym IMA w celu zwiększenia wydajności i skuteczności, wyeliminowania luk w usługach oraz zaoferowania aktualnych i wydajnych usług dla społeczeństwa i przemysłu.
Pion Transportu Morskiego (Maritime Transport Division) jest odpowiedzialny za opracowywanie i wdrażanie polityki w odniesieniu do portów i żeglugi. W marcu 2013 r. opublikowano nową krajową politykę portową. Głównym celem Krajowej Polityki Portowej jest ułatwienie konkurencyjnego i efektywnego rynku usług transportu morskiego.
Sektory żeglugi i handlu morskiego są największymi bezpośrednimi pracodawcami w irlandzkiej gospodarce morskiej. Szacuje się, że sektor ten bezpośrednio odpowiada za ponad 40% całkowitych obrotów całego sektora morskiego. Ministerstwo Transportu ma na celu stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi irlandzkiego armatorstwa, zarządzania statkami i powiązanej działalności morskiej.
Pandemia Covid-19 doprowadziła do niemal całkowitego załamania ruchu pasażerskiego na promach i gwałtownego spadku działalności towarowej. W pierwszych miesiącach pandemii ruch pasażerski spadł o ponad 95%, przewozów towarowych o około 40%. Postawiło to pod znakiem zapytania komercyjną opłacalność usług ROPAX (kombinowanych promów pasażerskich i towarowych) w kontynentalnych i południowych korytarzach żeglugowych. Przewoźnicy w tym czasie zgłaszali obawy co do ich zdolności do utrzymania obecnego poziomu usług na tych trasach.
Tymczasowe porozumienie w sprawie obowiązku świadczenia usług publicznych w związku z pandemią Covid zostało wprowadzone w celu zaradzenia potencjalnej niedoskonałości rynku na niektórych kluczowych trasach ROPAX, zapewniając tym samym dalsze funkcjonowanie usług żeglugowych, zapewniając w ten sposób ciągły transport artykułów pierwszej potrzeby, towarów i niezbędnego personelu do i z kraju oraz repatriację obywateli.
Irlandzkie Biuro Rozwoju Morskiego (Irish Maritime Development Office) jest ustawowym organem rozwoju odpowiedzialnym za rozwój irlandzkiego sektora usług żeglugowych. Pełni ono również rolę doradczą ministra w zakresie polityki żeglugowej.
Biuro Handlu Morskiego (Mercantile Marine Office) ma swoje ustawowe korzenie w dwóch aktach prawnych: Ustawie o żegludze handlowej z 1894 r. i Ustawie o handlu morskim z 1955 r. W ustawach tych istnieją liczne funkcje i obowiązki nałożone zarówno na Superintendenta, jak i na Urząd Marynarki Handlowej.
Do głównych ustawowych funkcji realizowanych przez MMO na rzecz ogółu społeczeństwa należy prowadzenie Ogólnego Rejestru Statków, pomoc właścicielom statków we wszystkich aspektach rejestracji statków i działań, takich jak przeglądy i wydawanie licencji radiowych dla statków, a także prowadzenie Systemu Informacji o Marynarzach i strony internetowej, pomaganie marynarzom w uzyskiwaniu wymaganych dokumentów i certyfikatów.
Biuro Urzędu Morskiego (The Marine Survey Office (MSO) Administration) – zapewnia niezbędne wsparcie Urzędowi Nadzoru Morskiego (MSO) w wypełnianiu jego roli jako regulatora transportu morskiego w zakresie bezpieczeństwa, ochrony, ochrony środowiska oraz warunków życia i pracy statków i portów w Irlandii oraz irlandzkich statków za granicą.
Do głównych obowiązków administracji MSO należy wydawanie certyfikatów statków, utrzymanie i codzienne monitorowanie SafeSeas Ireland oraz zapewnienie wsparcia administracyjnego w odniesieniu do bezpieczeństwa portu/państwa bandery i ochrony morskiej. MSO posiada obecnie akredytację ISO NSAI, która jest utrzymywana co roku z pomocą administracji MSO. Jest również organem nadzoru rynku w odniesieniu do rekreacyjnych jednostek pływających i sprzętu morskiego.
MSO jest organem wspierającym dla Commissioners of Irish Lights, a także monitoruje i przetwarza wkład finansowy rządu irlandzkiego w działalność CIL.
(informacje na podstawie: https://www.gov.ie/en/organisation-information/2bec56-maritime/)
Istotnym elementem polityki morskiej jest funkcjonowanie Komisji Irlandzkich Latarni Morskich (Commissioner of Irish Lights- CIL). Komisja jest jednym z trzech Generalnych Organów Latarni Morskich (GLA) utworzonych na mocy Ustawy o Żegludze Handlowej z 1894 roku, choć jej historia sięga 1700 roku. Odpowiada za Irlandię, Irlandię Północną oraz przyległe morza i wyspy. Pozostałe dwa GLA to Trinity House (Anglia, Walia, Wyspy Normandzkie i Gibraltar) oraz Northern Lighthouse Board (Szkocja i Wyspa Man). CIL ściśle współpracuje z tymi GLA w celu zapewnienia sprawnego działania usług nawigacyjnych. Do statutowych zadań CIL należy: dostarczanie i utrzymanie Ogólnych Pomocy Nawigacyjnych dla Żeglugi Morskiej (AtoN) (w sumie ponad 300, z czego 65 to latarnie morskie); nadzór i zarządzanie lokalnymi statkami pomocy nawigacyjnej (boje, radiolatarnie itp.) w liczbie 3 200 oraz oznakowanie lub usuwanie niebezpiecznych wraków poza obszarami portowymi.
Jednym z istotnych elementów obecnej polityki państwa jest Deklaracja Polityki Planowania Morskiego (MPPS) w Irlandii. MPPS jest dopełnieniem Deklaracji Polityki Planistycznej z 2015 r., która stanowi podstawę funkcjonowania całego systemu planowania przestrzennego w Irlandii.
Władze zdają sobie sprawę, iż morza i oceany mają kluczowe znaczenie dla Irlandii. Stąd też podejmowane są działania wspierające rozwój gospodarki morskiej, handel międzynarodowy, jak i systemy dostaw energii i komunikacji, a także ochronę klimatu, środowiska, tradycje kulturowe, dziedzictwo, zdrowie i dobrobyt. Ustawa o planowaniu zagospodarowania obszarów morskich z 2021 r. określa podstawy procesu planowania, uzyskiwania zgód i regulacji niektórych rodzajów działalności morskiej oraz gwarantuje, że wszystkie projekty są starannie oceniane pod kątem oddziaływania na środowisko.
Dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej przewiduje wiążący obowiązek prawny ustanowienia morskich obszarów chronionych. Stanowi ona, że środki ochrony przestrzennej, takie jak chronione obszary morskie, są wprowadzane w celu ochrony różnorodności biologicznej w ramach krajowych programów. Program rządu w 2020 r. zawierał zobowiązanie do jak najszybszego rozszerzenia irlandzkiej sieci chronionych obszarów morskich do 10% obszaru morskiego, dążąc do osiągnięcia 30% zasięgu do 2030 r. Zobowiązania te są zgodne z unijną strategią na rzecz bioróżnorodności i strategią OSPAR na rzecz środowiska północno-wschodniego Atlantyku do roku 2030.
Istotnym elementem irlandzkiej polityki morskiej jest rybołówstwo. Irlandzki przemysł ryb i owoców morza obejmuje komercyjne rybołówstwo morskie, przemysł akwakultury i przemysł przetwórstwa owoców morza. Przemysł ryb i owoców morza opiera się na wykorzystaniu wysokiej jakości, rodzimych zasobów naturalnych, które mają doskonały potencjał w zakresie wartości dodanej i wnoszą znaczący wkład w gospodarkę krajową pod względem produkcji, zatrudnienia i eksportu.
Więcej na temat planów działania władz Irlandii w zakresie polityki morskiej można znaleźć w opracowaniu Ministerstwa Transportu Irlandii: https://www.gov.ie/en/publication/a7b8d-irish-maritime-directorate-strategy-2021-2025/
Zdjęcia:
Irish ferries
Irish Coast Guard
Irish Lights
fot. własne